Floridalı bir aile, NASA’nın Uluslararası Uzay İstasyonu’ndan (UUİ) fırladığı düşünülen ve evlerine düşen küçük bir uzay çöpü parçası için uzay ajansına karşı dava açtı.
Bu yılın başlarında, bir kilogramlık silindir şekilli bir nesne Naples, Florida’daki bir aile evinin çatısına düşerek tavanda ve zeminde bir delik oluşturmuştu. Olay, aynı gün Meksika Körfezi üzerinden atmosfere düşerek sonunda güneybatı Florida’ya doğru ilerleyen, UUİ’den gelen devasa bir eski pil paletinin yeniden girişiyle aynı zamanda gerçekleşti.
Ev sahibi olayı bildirdi ve NASA, analiz için nesneyi aldı. Nisan ayında uzay ajansı, nesnenin boyutlarını ve özelliklerini inceledikten sonra bunun gerçekten de pilleri kargo paletine monte etmek için kullanılan uçuş destek ekipmanından bir parça olduğunu doğruladı.
Ailenin avukatı Mica Nguyen Worthy yaptığı açıklamada, “Uzay enkazı, son yıllarda uzay trafiğindeki artış nedeniyle gerçek ve ciddi bir sorun” dedi ve devam etti: “Müvekkillerim bu olayın hayatları üzerindeki stresi ve etkisini hesaba katacak yeterli tazminat istiyorlar. Bu olaydan dolayı kimsenin fiziksel yaralanma yaşamadığı için minnettarlar, ancak bunun gibi bir ‘kılpayı atlatmak’ durumu felaketle sonuçlanabilirdi.”
Ev sahibi Alejandro Otero’nun oğlu o sırada evde yalnızdı ama şans eseri herhangi bir yaralanma yaşamadı. Worthy’nin belirttiğine göre enkaz parçası çatıdan alt döşemeye doğru bir delik bıraktı. Aile, maddi hasar, duygusal ve zihinsel ıstırap ve bu süreçte gerekli olan üçüncü taraflardan yardım masrafları için tazminat istiyor.
Kargo paleti dokuz pil içeriyordu ve yaklaşık 2.630 kilogram ağırlığıyla UUİ’den atılan en ağır çöp parçasıydı. Mart 2021’de Canadarm2 robot kolu tarafından fırlatılmış ve kontrolsüz bir yeniden girişle Dünya’ya doğru yuvarlanmaya bırakılmıştı. Yörüngede yaşadığı kaotik düşüş, kargo paletinin 8 Mart’ta Meksika Körfezi üzerinde gerçekleştirdiği yeniden girişle sona erdi.
NASA, Dünya’nın atmosferine yeniden girildiğinde tüm paletin yanacağını tahmin etmişti ve parçaların sıcaktan sağ çıkıp yerleşim alanına inme şansı oldukça zayıftı ama görünüşe göre sıfır değildi. Her yıl ortalama 200 ila 400 insan yapımı nesne Dünya’nın atmosferine yeniden giriyor ve Avrupa Uzay Ajansı’nın bildirdiğine göre uzay ajansları genellikle tek bir kontrolsüz yeniden girişin ölüm riski için 10.000’de 1’lik bir olasılık eşiğini kabul ediyor.
Uzay ajansı daha önceki bir açıklamada, “NASA, alçak Dünya yörüngesinde sorumlu bir şekilde çalışmaya ve uzay donanımının piyasaya sürülmesi gerektiğinde Dünya’daki insanları korumak için mümkün olduğunca fazla riski azaltmaya kararlı olmaya devam ediyor” diye yazmıştı.
Devam eden dava, uzay enkazının kişisel mülkiyete çarpmasıyla ilgili nadir bir örnek ve NASA’nın bu sebeple karşılaştığı ilk dava olarak dikkat çekiyor. Uzay ajansının muhtemelen aileye tazminat ödemeyi kabul edeceği tahmin edilebilir ve Dünya yörüngesi uzay çöpleriyle dolu olmaya devam ederken bu davanın önemli bir emsal oluşturacağını göreceğiz.
