Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu’nda muhalefet partilerinin grup önerileri kabul edilmedi.
TBMM Genel Kurulu’nda Saadet Partisi, YETERLİ Partisi, HEDEP ve CHP’nin gündeme ilişkin grup önerileri kabul edilmedi.
Genel Kurul’da gündem dışı konuşmalar ve grup başkan yardımcılarının değerlendirmelerinin ardından siyasi partilerin gündeme ilişkin önerileri alındı.
Saadet Partisi’nin “Uygur Türkleri”, İYİ Parti’nin “Kamu düzeni ve Devlet güvenliği”, HEDEP’in “Milletvekillerinin dokunulmazlığı”, CHP’nin “Yaşlı kadınların yoksulluğu” önerileri yer alıyor tartışıldı.
Partisinin grup önerisi adına konuşan Saadet Partisi Grup Başkanı ve Muğla Milletvekili Selçuk Özdağ, Japonya’da düzenlenen “Uluslararası Uygur Forumu”na katıldıklarını hatırlattı. Özdağ, “Doğu Türkistan’da son dönemde büyük soykırımlar işleniyor” diyerek, Çin’in bu bölgede insanları evlerinden aldığını, ibadethaneleri kapattığını, insanların dillerine ambargo uygulandığını sözlerine ekledi.
Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş’un, Meclis restoranlarındaki menülerden İsrail ürünlerini çıkardığını belirten Özdağ, Meclis Başkanı Kurtulmuş’a seslendi. Özdağ, “TBMM Başkanı olarak Japon Parlamentosu’nun yaptığını siz de yapabilirsiniz. Dünyanın dört bir yanından 200’e yakın milletvekili geldi. Siz de bunu yapabilirsiniz. Doğu Türkistan konusunda yapın ve bunları dile getirin. Çin.” söz konusu. Çin’e seslenen Özdağ, Çin’in kendilerine kapıları açmasını istedi ve şu ifadeleri kullandı:
“Çin’e söylüyorum, Batı dünyası sizi sömürüyorsa hemen gelin kapılarınızı açın. Akademisyenler, siyasetçiler hep birlikte Çin’e gidelim. Doğu Türkistan’da kamplar var mı? Dilleri, kültürleri yasak mı? Bunları görelim. yerinde.”
“Tarihin tüm kanunlarına göre insanlık suçudur”
İYİ Parti Tekirdağ Milletvekili Selcan Hamşıoğlu, Uygur Türklerinin “kürtaj, kısırlaştırma, sürgün, nükleer testler, beyin yıkama dahil her türlü işkenceye maruz kaldığını” belirterek, yurttaşlarının “soykırım tarihinin en kanlı sayfalarında kurban” olarak kaydedildiğini belirtti. “Trajedi herkesin bildiği bir sır olarak kaderine terk edildi”. “olmasına” isyan ettiğini söyledi.
Hamşıoğlu, “Doğu Türkistan’da yaşananlar İslamofobi başlığı altında değerlendirilemez. Tarihin bütün kanunlarına göre insanlık suçudur.” söz konusu.
HEDEP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu, “Doğu Türkistan’da yaşananlar bir soykırımdır” diyerek Çin’in de bunu kabul ettiğini iddia etti. Gergerlioğlu, “Bugüne kadar 5 milyon insanı toplama kamplarına topladılar. Dini ve etnik soykırım yapıyorlar.” dedi.
MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay da “Doğu Türkistan meselesinin” her zaman MHP’nin temel sorunlarından biri olduğunu vurguladı. Akçay, “Uygur Türklerinin davası Doğu Türkistan uzun zamandır bizim konumuzdur. Sayın Genel Başkanımızın bu konularda tek başına yaptığı açıklamalar ve çalışmalar ciltler kitap tutar. 57. Hükümet döneminde bu ziyareti bu dönemlerde tamamladık.” “Bunun yarısını Doğu Türkistan ve Kaşgar’da geçirdi. Bu konu, ABD ve diğer emperyal bayraklar altında ve FETÖ’nün kendi stratejik meseleleri çerçevesinde değerlendirilemez.” söz konusu.
Türkiye’nin bir gündemi olduğunu belirten Akçay, bu çerçevede kendilerinin, Hükümetin ve Dışişleri Bakanlığı’nın bu sorunun takipçisi olduğunu kaydetti.
“Dünyanın tüm uyarılarına rağmen Çin harekete geçmedi”
CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer de “Doğu Türkistan’da toplu gözaltı kampları, asimilasyon, işkence, taciz, yargısız infazlar” yaşandığını ve bunların uluslararası kuruluşlar tarafından rapor edildiğini söyledi.
Tutuklananlar arasında çok sayıda tanınmış akademisyen, sanatçı, sporcu ve bilim adamının bulunduğunu belirten Çakırözer, “Dünyanın tüm uyarı ve çağrılarına rağmen maalesef Çin yönetimi bu konuda harekete geçmedi. Mevlüt Çavuşoğlu 2019’da şunları söyledi: “Çin’e, özellikle Doğu Türkistan’a bir heyet göndereceğiz. Bu konuyla ilgili davet aldık, hazırlıklar başladı” dedi. “Yıl 2023 ama bu heyet hala gitmedi ve değerlendirmelerini yetkililerle paylaştı. Biz.” ifadesini kullandı.
AK Parti İstanbul Milletvekili İsmail Emrah Karayel, Uygur Türklerinin kendisinin hemşerisi, dindaşları ve kültür kardeşleri olduğunu vurguladı.
Türkiye’nin son dönemde Çin devletiyle yaptığı Uygur Türklerinin haklarının geliştirilmesi ve kazanılan hakların geliştirilmesine yönelik müzakerelerin dikkate alınmasını isteyen Karayel, “Sırtında yumurta olmayanların başkalarından konuşması kolaydır. Dışarıdan ancak son 21 yıldır AK Parti olarak Doğu Türkistan konusunu hem Çin’de hem de Birleşmiş Milletler’de tartışıyoruz. “Bunu gerektiği şekilde tüm platformlarda dile getirdiğimizi ifade etmek isterim.” dedi.
Tartışmaların ardından yapılan oylamada Saadet Partisi, UYGUN Partisi, HEDEP ve CHP’nin küme önerileri kabul edilmedi.
Genel kurulda daha sonra kentsel dönüşüme ilişkin düzenlemelerin yer aldığı “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlar ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi” üzerinde görüşmelere devam edildi.
